WeB LoG'S JuUiER: มาแปล UI Gnome กันเถอะ

บทความนี้เกี่ยวกับการแปล UI (User Interface) หน้าตาโปรแกรมนั่นเอง
บทความหน้าค่อยแปล Help ต่อ
ผลพวงจาก Training 12 ของชาว ubuntuclub.com เค้าจัด แล้วเราก็ได้ไปแจมด้วยอ่ะ ขอบอกหนุกดี
ได้เจอ remaster ubuntu มือหนึ่งของเมืองไทยด้วยล่ะ ปลื้มที่สู้ดขอบอก ^^
ได้ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการแปล และ ลักษณะของโปรแกรมที่เป็นแบบรองรับหลายภาษาด้วย

ทำไมต้องแปล Gnome

1. อยากทำในสิ่งที่ไม่เคย และน่าสนใจ
2. ได้ช่วยให้คนไทยมี ubuntu ภาษาไทยใช้กันต่อไป
2.1 Gnome เป็น Desktop Enviroment หลักใน ubuntu
3. คือ ถ้าเราไม่ช่วยกันเค้าจาตัดภาษาไทยเราออกไม่รู้ด้วยนะ จาก ubuntu เวอร์ชั่นหน้าๆ ต่อไปอ่ะ - -' เพราะว่าเค้าจะดูที่เปอร์เซ็นต์การแปลแต่ละประเทศ ว่ามีความก้าวหน้าบ้าง ถ้าประเทศใหนไม่กระเตื้องเค้าก็จะตัดภาษานั้นออกจากระบบเค้าอ่ะ เห็นพี่วิทยากรเค้าว่างั้นนะ ถ้าจำไม่ผิดอ่ะครับ
4. สำหรับคนไม่มีเวลาไปทำ ค่ายอาสาที่ใหน อันนี้ก็เหมือนกันอ่ะ คิดว่าอาสาและเสียสละเหมือนกัน
5. แถมเรายังได้ความรู้ด้านภาษาอังกฤษไปในตัว (สำหรับคนโง่ๆ อย่างเราอ่ะคนหนึ่งล่ะ ^^')
6. ได้เค้าใจ และ รู้เรื่อง linux และ opensource มากขึ้น
7. ช่วยป้องกันโลกร้อนด้วย แล้วมันเกี่ยวมั้ยล่ะเนี๋ยโฮๆ ^^'

เตรียมพร้อมก่อนลงมือแปล
1. ติดตั้งโปรแกรมที่จำเป็นสำหรับมือใหม่หัดแปลอย่างเรา
$ sudo aptitude install poedit gtranslator subversion gettext

เจอมันถามไรก็ yes อย่างเดียวไปเลย มันเขียนไรไม่รู้เฟ้ย
poedit และ gtranslator คือ ตัวแม่ที่ใช้แปลเลย หรือ คุณจาใช้ text edit ธรรมดาก็ได้นะถ้าชำนาญแหละ
subversion จำได้ว่าเอาไว้ดึงซอส help ลงเตรียมไว้สำหรับบทความหน้าแปล Help ก็แล้วกัน
gettext เอาไว้ทำไรไม่รู้จำไม่ได้แหละ ^^' ยังงี้ล่ะวิทยากรเค้าก็แล้วก็ไม่เคยจำได้เลย กำจริงๆ

2. ไปเลือกโปรแกรมที่จะแปล UI กัน
2.1 เข้าไปที่ http://l10n.gnome.org/teams/th และเลื่อน scrollbar ลงมาหน่อยอย่ามองแต่ส่วนบน ^^'

เมื่อเราเลื่อน scrollbar ลงมาแหละเราก็จะเห็น Thai จะมี column ประมาณเนี๋ย

Release Documentation Graph User Interface Graph

แล้วมันก็มีหลาย Gnome x.x เยอะเลยแฮะ แล้วเราจะเลือกอันใหนดีล่ะ
เราก็ดูที่กราฟ หรือ จาดูที่เปอร์เซ็นต์การแปลก็ได้ ว่าอันใหนยังไม่กระเตื้องเราก็เลือกอันนั้นก็ได้
นิดนึง คือ เลือก เวอร์ชั่นล่าสุดจาดีที่สุดสำหรับ Gnome x.x เพราะอันเก่าไม่มีใครเค้าใช้แล้วอ่ะ คิดว่านะ
เราจาเลือกเป็น Extra GNOME Applications ก็แล้วกันเน้อ คลิกมันซะ ที่คำนั้นล่ะ
ที่ Extra GNOME เนี๋ยมันจะเกี่ยวกับโปรแกรมสามัญประจำเครื่องอาไรประมาณนั้น ซึ่ง ทางด้านซ้ายจะเป็น Help (Documentation) ส่วนทางด้านขวาคือ เป้าหมายเรา UI Translations
มองหาโปรแกรมที่เราสนใจ หรือ เคยใช้ จะทำให้ง่ายต่อการแปลในที่นี้ขอเลือกเป็น gftp (มันใกล้เสร็จแหละไปคงเหลือไม่เยอะคิดว่า ^^')
เราก็ทำการคลิกขวาเลือก save as... ที่รูปลูกศรสีเขียวชี้ลง ที่อยู่ตรงหน้าชื่อโปรแกรมที่เราจะแปล
เลือกที่วางไฟล์ซะ ของเราวางไว้ที่ Desktop ก็แล้วกันของเราจะได้ gftp.HEAD.th.po
ขออธิบายเกี่ยวกับไฟล์ซะหน่อย คือ เราจะทำการแปลที่ .po และ ส่งงานเป็น .po เช่นเดิม

po : portable object ไฟล์ที่เราต้องเกี่ยวข้องด้วยเป็นส่วนมาก
pot : portable object template ไฟล์แปลแบบ template คือ ถ้ายังไม่มี po ของโปรแกรมนั้นเราก็ต้องโหลด pot ลองมาเพื่อที่จะสร้างเป็น po ต่อไป
mo : machine-dependent object คือ ตัวนี้จะได้เมื่อเราทำการคอมไพล์ po

เริ่มแปลกันเลย
1. ในที่นี้ขอใช้ poedit น้า อีกอย่างคือ poedit มีเวอร์ชั่น windows ด้วยล่ะขอบอก
2. เปิดไฟล์ .po ของเราในที่นี้จะเป็น gftp.HEAD.th.po มันก็จะมีคำศัพท์ หรือ ประโยค อังกฤษเยอะเลย

ซึ่งมันจะแบ่งกลุ่มคำออกเป็น 3 ประเภทคือ untranslated, fuzzy และ translated
untranslated คือ ยังไม่ได้แปลเลย
fuzzy คือ แปลแล้วแต่ยังไม่ชัวร์ คือ แปลแล้วอ่ะยังไม่มีการนำไปใช้ ว่างั้นก็ได้
translated คือ แปลแล้วไม่ต้องทำไรมันอีก

ช่องบนเป็นภาษาที่เราต้องแปล และ ด้านล่างคือ ภาษาไทยเรานั่นเอง
หลักการแปลสามารถสอบถามหรือหาข้อมูลได้ที่ http://groups.google.co.th/group/thai-l10n/ หรือ Google น่าจะมีนะ หรือไม่ก็เมล์ถามวิทยากรเลย ^^' ง่ายดี nokyoongtonggumaraa(แอด)gmail.com
หรือ อาจเปิดโปรแกรมดิกของเราด้วยก็ได้ ยิ่งได้คำแปลที่หลากหลายขึ้น
จะให้ง่ายเราก็เลือกแปล พวก fuzzy จิคือ อันใหนเราคิดว่าชัวร์เราก็เอา fuzzy ออกโดยคลิกที่ ปุ่มรูปเมฆด้านบนเห็นปะ มีเม็ดฝนด้วย ^^'
อีกอย่างลืมบอกไป มันจะมีสีบอกสถานะของคำด้วยนะ คือ สีขาวน่าจะเป็น translated สีเหลือง น่าจะเป็น fuzzy และสีที่เหลือน่าจะเป็น untranslated
เมื่อเราแปลคำที่เป็น untranslated แล้วไม่แน่ใจว่าถูกต้องป่าว เราก็ทำให้เป็น fuzzy ซะโดยคลิกที่ เมฆเหมือนเดิมสิครับ
เราควรทำการบันทึก (save) เป็นระยะกันเหนียวไว้ก่อน
อีกอย่างคือ เราควรไปดูคำแปลซึ่งจะมีใน ossglossary ก่อนที่เราจะมั่วเอาเอง(อย่างเราอ่ะ ^^') คือ เค้าจะมีคำแปลที่ทุกโปรแกรมจะใช้คำประมาณนี้ เหมือนกันอยู่แล้ว และได้ทำการ approved meaning แล้ว หรือ อีกเว็บจะเป็น osscorpus
เจ้า poedit มันดีหน่อยคือ มันจะ compile ให้เราด้วยอ่ะซึ่งเมื่อเราทำการ save เราไม่ต้องงง เพราะเราจะพบ .mo ในที่เดียวกับ .po เราซึ่งในที่นี้จะได้ไฟล์ gftp.HEAD.th.mo เพิ่มมาอัตโนมัติ
เราจะใช้ไฟล์เนี๋ย .mo ในการทดสอบเปิดโปรแกรมลองคำที่เราแปลมาตั้งนานนั่นแหละครับ
แต่ถ้าเราใช้ gtranslator แปลเราต้อง compile เอง ด้วยคำสั่งดังนี้

$ msgfmt -cv gftp.HEAD.th.po

อันนี้เป็นการ compile gftp.HEAD.th.po ให้ได้ไฟล์ gftp.HEAD.th.mo
เมื่อเราได้ไลฟ์ .mo แล้วในที่นี้จะเป็น gftp.HEAD.th.mo ทำการเปลี่ยนเป็น gftp.mo แค่นี้เอาแค่ชื่อโปรแกรมแล้วตามด้วย .mo เลย ไม่ต้องสนใจ .HEAD.th.mo
ให้เราคัดลอกไปไว้ที่
/usr/share/locale-langpack/th/LC_MESSAGES/gftp.HEAD.th.mo
ถ้า folder ดังตัวอย่างประมาณ th ไม่เจอแสดงว่าระบบยังไม่ได้ติดตั้ง ภาษาไทย
ติดตั้งมันซะ System => Administration => Language Support ติ๊กเลือก Thai แล้วก็ Ok ซะ
เมื่อทำการโหลด package ภาษาไทยเราแล้วให้ reboot สักครั้งก่อน
เมื่อเราคัดลอก .mo เราไปวางใน /usr/share/locale-langpack/th/LC_MESSAGES/ แล้ว
ทดสอบรันโปรแกรมให้ในโหมดภาษาไทยด้วยคำสั่ง

# LANG=th_TH.UTF-8 gftp
เราต้องอยู่ในสิทธิ์ root ก่อนเพราะ ลองใช้ sudo ทำไม่ได้ซะงั้น

โปแกรมเราที่แปลชื่อ gftp เราสามารถดูชื่อโพรเซสจริงได้โดยคลิกขวาที่โปแกรมเลือก Properties ดูที่ command นั่นแหละที่เราต้องรู้ เช่น Take ScreenShot มันชื่อไรเราก็เพิ่มมันไปที่ panel แล้วคลิกขวา เลือก properties ดูที่ command จะพบ gnome-screenshot --interactive เราก็เอาแค่ gnome-screenshot ซึ่ง --interactive จะเป็น option เราไม่ต้องสนใจมัน

แปลเสร็จแหละทำไงต่อ

ส่งงานสิครับ

แล้วจาส่งงานที่ใหนหว่า

เมื่อเราทำการแปลจากตัวเอง หรือ ว่าจะอ้างอิงจาก glossary หรือ corpus แล้วก็ลองรันดูแหละ เข้าท่าแฮะ
แล้วจะทำไงให้คำที่เราแปลไปอยู่ใน ubuntu version ต่อไป
เราก็ต้องส่งงานแปลของเราไปให้ coordinator ของแต่ละประเทศไงล่ะครับ
เพื่อให้ co อัพไปยัง ubuntu ต่อไป ซึ่งเราไม่ต้องห่วงครับ เรื่องคำแปลของมือใหม่ อย่างเรา (อ่อนภาษาอย่างแรงแบบเราอ่ะ ^^') เพราะ coordinator จะตรวจทานอีกรอบชัวร์ เค้าคงไม่ปล่อยคำ เอ๋อๆ ที่เราแปลไปอยู่ในโปรแกรมที่เข้าใช้กันทั่วประเทศหรอกครับ ^^'
ขอย้ำส่งไฟล์งานที่จะส่งคือ .po นะครับ
thailand เราส่งให้ coordinator คือ thep(แอด)linux.thai.net
หรือไม่ก็สมัคร group นี้ซะ http://groups.google.co.th/group/thai-l10n/ แล้วส่งเข้า group เลย
ให้เราบอกด้วยว่าเป็นว่าแปลโปรแกรมอาไร แล้วแปลอาไรของมัน UI หรือ Help
แล้วตามไปดูว่าเปอร์เซ็นต์ ของโปรแกรมที่เราแปล มันขยับ หรือ ป่าวถ้าไม่ขยับก็ให้ตามที่ coordinaotor ว่าได้ดูงานแปลเรายัง เผื่อบางที coordinator ลืมก็มีนะ

อ่านเพิ่มเติม

ที่มา